Sử dụng đất trồng lúa nước không đúng mục đích là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt. Theo quy định hiện hành, vi phạm này có thể bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với cá nhân và 20-30 triệu đồng đối với tổ chức. Đồng thời, người vi phạm còn phải khắc phục sai phạm, trả lại diện tích đất như ban đầu. Việc chấp hành đúng quy định sẽ bảo vệ nguồn tài nguyên đất đai và đảm bảo phát triển bền vững cho nền nông nghiệp.
Đất được cấp Giấy chứng nhận có ghi mục đích là đất trồng lúa nước. Nhưng hiện nay chủ sử dụng đã tự ý chuyển thành đất trồng cây lâu năm và xây dựng nhà ở. Xin hỏi, trường hợp này có bị xử phạt hành chính và thu hồi đất không?
Hình minh họa
Trả lời:
Theo quy định tại khoản 1 Điều 170 của Luật Đất đai thì người sử dụng đất có nghĩa vụ sử dụng đất đúng mục đích. Trường hợp này, chủ sử dụng đã tự ý chuyển đất có mục đích chuyên trồng lúa nước thành đất trồng cây lâu năm và xây dựng nhà ở mà không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là hành vi vi phạm quy định tại điểm a, d khoản 1 Điều 57 Luật Đất đai năm 2013.
Theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 208 của Luật Đất đai thì:
“1. Chủ tịch UBND các cấp có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại địa phương.
2. Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời việc chuyển quyền sử dụng đất trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; phát hiện, áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời việc xây dựng các công trình trên đất lấn, chiếm, đất sử dụng không đúng mục đích ở địa phương và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.”
Do đó, đối với trường hợp có hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất chuyên trồng lúa nước thành đất trồng cây lâu năm và xây dựng nhà ở mà không được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là hành vi vi phạm pháp luật về đất đai thì cần được xử lý kịp thời.
Hành vi chuyển đất trồng lúa sang đất trồng cây lâu năm bị xử phạt như thế nào?
Việc xử lý vi phạm đã được quy định tại Điều 9 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ:
- Phạt tiền từ 02 triệu đến 05 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép dưới 0,5 héc ta.
- Phạt tiền từ 05 triệu đến 10 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,5 héc ta đến dưới 01 héc ta.
- Phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 01 héc ta đến dưới 03 héc ta.
- Phạt tiền từ 20 triệu đến 50 triệu đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 03 héc ta trở lên.
Ngoài phạt tiền còn buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
Có bị thu hồi đất khi sử dụng sai mục đích?
Việc thu hồi đất trong trường hợp sử dụng đất sai mục đích khi có đủ 02 điều kiện sau:
- Điều kiện 1: Sử dụng đất không đúng mục đích đã được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất.
- Điều kiện 2: Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng đất không đúng mục đích mà tiếp tục vi phạm.
Theo khoản 2 Điều 64 Luật Đất đai 2013 cũng quy định việc thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai phải căn cứ vào văn bản, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi vi phạm pháp luật về đất đai.
Như vậy, nếu hành vi sử dụng đất không đúng mục đích đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính trước đó mà nay lại tiếp tục vi phạm thì sẽ bị tiến hành thu hồi đất sau khi có quyết định của cơ quan nhà nước xác định hành vi vi phạm.
